انتخاب و ارزیابی امولسیفایر برای لوازم آرایشی
احتمالا برایتان پیش آمده باشد که مشتری به شما بگوید: ( من روزانه از محصولات نرم‌کننده پوست استفاده می‌کنم اما هنوز پوستم خشک است!) یا (حس می‌کنم باید چند بار در طول روز مرطوب کننده‌ام را استفاده کنم زیرا پوستم خشک است!) همه این موارد منشا گرفته از اثر محیط، موادی مانند امولسیفایرها و.. است که برخی افراد هنوز با آن آشنایی ندارند. گاهی حتی براثر مصرف امولسیفایرها با تغییر ساختار لایه‌های پوست، روبه‌رو می‌شوید. اما علت چیست؟ در ادامه به مزایا، معایب و نقش مهم این ماده بیشتر خواهیم پرداخت، پس همراه ما باشید.
تیترها:
- امولسیفایر چیست؟
- نقش امولسیفایر در فرمولاسیون آرایشی و بهداشتی
- مزایا و معایب امولسیفایرها
- انواع امولسیفایر براساس ترکیبات شیمیایی جهت ایجاد امولسیون
- دسته‌بندی امولسیفایرها از جنبه دیگر
- دلیل اهمیت پایداری امولسیفایر چیست
- امولسیفایر سیلیکونی در لوازم آرایشی
- امولسیفایرهای طبیعی در لوازم آرایشی
- آیا امولسیفایرها همان سورفکتانت‌ها هستند؟
- آیا امولسیفایرها برای پوست می‌توانند مضر باشند؟
- سخن پایانی
امولسیفایر چیست؟
به گروهی از مولکول‌ها که، موادی که باهم مخلوط نمی‌شوند را با هم مخلوط می‌کنند و باعث تشکیل امولسیون می‌شوند امولسیفایر می‌گویند. امولسیون مایعی حاوی چند ماده مخلوط ناپذیر است؛ به عنوان مثال، آب و روغن درصورت عدم وجود امولسیفایرها، به شکل دو لایه مجزا عمل می‌کند. امولسیفایرها دارای یک انتهای محلول در آب و یک انتهای محلول در روغن هستند. این ویژگی منحصربه‌فرد باعث می‌شود که مواد موجود در آب و روغن باهم ترکیب شوند، بدون اینکه نیاز به تکان دادن یا هم زدن به شکل دائم نیاز باشد.
محصولات مراقبتی و بهداشتی، حاوی مواد تشکیل‌دهنده آب و روغن هستند؛ در این زمان نقش امولسیفایرها بیشتر به چشم می‌آید. امولسیفایر در مراقبت از پوست دو جنبه کاربردی و ظاهری دارد. به عنوان مثال، امولسیفایر در کمک به رساندن ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها به عمق لایه‌های پوستی موثر است. بنابراین امولسیفایرها نقش بسیار مهمی، در مراقبت از پوست و لوازم آرایشی بهداشتی دارد؛ در ادامه به شکل واضح‌تری عملکرد این مواد را بررسی خواهیم کرد.
نقش امولسیفایر در فرمولاسیون آرایشی و بهداشتی
یکی از پرطرفدارترین و پرکاربردترین فرمول‌های مورد استفاده در مراقبت شخصی، مراقبت از پوست در برابر آفتاب و لوازم آرایشی رنگی، امولسیون‌ها هستند. از مهم‌ترین عناصر تضمین‌کننده امولسیون‌های پایدار، امولسیفایرها می‌باشند. امولسیفایرها باتوجه به فرموله شدن و ترکیب ساختاری، تأثیر زیادی بر پوست و مو خواهند داشت. تغییر امولسیفایرها باعث تغییر چشمگیری در ویژگی‌هایی مانند ظاهر، بافت و توزیع امولسیون می‌شود. از طرفی امولسیفایرها به نام‌هایی مانند امولسیون‌کننده‌ها، نرم‌کننده‌ها نیز معروف هستند. این ماده با افزایش میزان ثبات جنبشی امولسیون، در تثبیت آن نقش دارد. دو عملکرد اصلی محصول های تولید شده با امولسیون، تغذیه، مرطوب‌کنندگی و محافظت از پوست است.
مزایا و معایب امولسیفایرها
استفاده و بکار گیری فرمولاسیون های مواد اولیه آرایشی و بهداشتی مانند امولسیفایرها، بدون داشتن دانش کافی، ممکن است خطراتی را بدنبال داشته باشد. قبل از اینکه هر ماده یا عنصری را اضافه کنید باید از نقاط قوت و ضعف آن مطلع باشید. درواقع با دانستن این موارد، فرد تصمیم می‌گیرد که اگر ماده مورد نظر افزوده شود، کیفیت محصول نهایی بیشتر می‌شود یا خیر؟! اکنون به محدودیت‌ها و مزیت‌های امولسیفایر هنگام استفاده در لوازم آرایشی و بهداشتی اشاره می‌کنیم تا از بکارگیری آن مطمئن شوید. برخی از مزیت‌ها و محدودیت‌ها عبارتند از:
- بکارگیری و استفاده درست از امولسیفایرها باعث تشکیل مخلوط‌های همگن، امولسیون مواد روغنی یا مومی در آب می‌شود.
- اضافه کردن امولسیفایرها به پراکندگی جامدات در مایعات و مایعات نامحلول در مایعات دیگر کمک می‌کند.
- تبدیل کرم‌های بدون چربی به کرم‌های قابل شست‌وشو
- قطره‌های روغن پراکنده باهم ذوب می‌شوند و باعث ته نشین شدن امولسیون o/w یا امولسیون w/oشوند.
- جداسازی و ادغام غیرقابل برگشت و دائمی فاز پراکنده، ممکن است در w/o رخ دهد؛ درواقع تبدیل o/w قابل مشاهده است.
انواع امولسیفایر براساس ترکیبات شیمیایی جهت ایجاد امولسیون
همه امولسیفایرها در مراقبت از پوست و مو یکسان نیستند و دارای انواع مختلفی می‌باشند. این امولسیفایرها مانند مواد شوینده از ساختارهای اولیه یکسانی برخوردارند، ولی از لحاظ بارهای الکتریکی متفاوت هستند. برخی از انواع این آنها شامل امولسیفایرهای انیونی، کاتیونی، غیر یونی، کریستال مایع، پلیمری می‌شود.
امولسیفایرهای آنیونی
امولسیفایرهای آنیونی در فرمولاسیون‌های پاکسازی بسیار مفید هستند؛ از طرفی، به عنوان یک محصول عالی و پیشرفته ضد پیری شناخته می‌شود. البته امولسیفایرهای آنیونی، به دلیل بار منفی که دارند، بیشترین تحریک پوستی را ایجاد می‌کنند. رایج‌ترین نوع امولسیفایرهای آنیونی در مراقبت از پوست، سدیم لوریل سولفات یا SLS است. این ماده به فرمولاسیون‌های مراقبت از پوست کمک می‌کند تا راحت‌تر روی پوست پخش شوند یا کف کنند.
امولسیفایرهای کاتیونی
استفاده از عناصر کاتیونی جهت مراقبت از پوست، از صنعت پشم منشا می‌گیرد؛ پس از طی مدت زمان کوتاهی، در محصولات مراقبت از مو نیز بکار گرفته شد. این مواد مراقبتی از کراتین منشا می‌گیرند و از طرفی به عنوان محصولات مرطوب کننده استفاده می‌شوند. امولسیفایرهای کاتیونی می‌توانند، مدت زمان طولانی‌تری روی پوست باقی بمانند و به خوبی عمل کنند.
از جمله محصولات ساخته شده از امولسیفایرهای کاتیونی می‌توان به ضد آفتاب‌ها، کرم‌های آرایشی و.. اشاره کرد. این محصول به دلیل بارهای کاتیونی که دارد، به شدت به سطح پوست می‌چسبد درنتیجه، در برابر شست‌وشو و سایش مقاوم است. از دیگر ویژگی‌های آن می‌توان به محافظت از پوست، در برابر نور خورشید اشاره کرد.
امولسیفایرهای کاتیونی معمولا بیشتر در محصولات مراقبت از مو استفاده می‌شوند؛ این ترکیبات را آمونیوم کواترنیم، یا کرات می‌نامند. امولسیفایرها علاوه بر اینکه در امولسیون‌سازی عالی نقش دارند، به عنوان یک حالت‌دهنده مو عمل می‌کنند. علت آن، ارتباط بین بار الکتریکی طبیعی محصول و مو است. یکی دیگر از مزیت‌های امولسیفایرهای کاتیونی، فعالیت نگهدارنده بسیار خوبQuaternium15 است که جزء اساسی و کاربردی این ماده محسوب می‌شود.
امولسیفایرهای غیر یونی
امولسیفایرهای غیریونی به دلیل کاربردهای فراوانی که دارند، اولین انتخاب هنگام استفاده از امولسیفایرها هستند. از جمله ویژگی‌های آن می‌توان به انعطاف‌پذیری و پتانسیل کم هنگام واکنش‌های شیمیایی اشاره کرد. امولسیفایرهای غیریونی بارهای الکتریکی خارجی ندارند؛ پلی سوربات ۸۰ و ۲۰ نمونه‌هایی از این مواد هستند. نام تجاری رایج این نوع از امولسیفایرها، Tweens است که در ساخت کرم‌هایی با سطح فعالیت بالا بکار برده می‌شوند.
امولسیفایرهای کریستال مایع
امولسیفایرهای کریستال مایع، باتوجه به اصل تشکیل لایه لاما در کرم عمل می کنند؛ دلیل آن تقلید از سد پوستی است که باعث انتقال سریع مواد فعال پوستی می‌شود. امولسیفایرهای کریستال مایع، به دلیل ساختار مشابه‌ای که با ساختار پوست، در زیبایی نقش بسزایی دارند. درواقع، این نوع از امولسیفایر باعث ایجاد طیف وسیعی از بافت‌های زیبا می‌شود.
امولسیفایرهای پلیمری
امولسیفایرهای پلیمری گزینه‌های بسیار خوبی برای افرادی است که به دنبال راه‌حل‌های ظریف و سریع هستند. این نوع از امولسیفایر، به شکل سوسپانسیون پلیمری مایع فروخته می‌شود. امولسیفایرهای پلیمری قابلیت پاک کردن هرچیزی، از کرم‌های سبک وزن تا کرم‌های غلیظ و غنی‌تر را دارند؛ این ویژگی بستگی به این دارد که امولسیفایرها به چه چیزی متصل می‌شوند.
امولسیفایرها گزینه‌ای کاملا پایدار هستند؛ این مواد در هر شرایطی پاسخ‌گو نیستند. اغلب امولسیفایرها، پلیمرهای اسید اکریلیک می‌باشند که تمایل به اتصال با گونه‌های کاتیونی دارند. یکی از مزیت‌های بزرگ این نوع از امولسیفایر نسبت به نوع یونی و غیریونی، توانایی آنها برای تشکیل امولسیون‌های بسیار پایدار با سطح کم پلیمر است.
دسته‌بندی امولسیفایرها از جنبه دیگر
آب و روغن دو ماده مهم هستند که توانایی مخلوط شدن در یکدیگر را ندارند. امولسیفایرهای موجود در لوازم آرایشی، به تشکیل مخلوطی همگن از هردو کمک می‌کنند. در واقع این ماده موجود در لوازم ارایشی، باعث تثبیت و قوام امولسیون می‌شود. اکثر محصولات آرایشی و بهداشتی، در فرمولاسیون‌شان از امولسیفایرها استفاده می‌کنند مانند کرم‌ها، لوسیون‌ها، اسپری‌ها و فوم‌ها. از طرفی، برخی از امولسیفایرهای رایج در لوازم آرایشی عبارتند از : روغن در آب، آب در روغن، امولسیفایرهای طبیعی، سیلیکونی و هم امولسیفایرها.
امولسیفایرها آب در روغن o/w
در این نوع از امولسیون، روغن اطراف آب احاطه شده است و در ابتدا روغن پوست را لمس می‌کند. میزان چرب شوندگی به فرمول آن بستگی دارد، که معمولا همه آنها جذب پوست می‌شوند. این نوع از امولسیون معمولا با موادی مانند روغن، موم زنبور عسل، بوراکس و آب ساخته می‌شود. درصورتی که این واکنش‌ها به درستی انجام شود، چربی کمی خواهید داشت. این امولسیفایرها در تغذیه پوست خشک و دهیدراته بسیار موثر است زیرا نقش مرطوب کننده دارد. برخی از مزیت‌های این امولسیفایر شامل مواردی همچون:
- ضد آب، براق و مات
- احساس پوست نرم و صاف
- عدم آسیب به لایه‌ی لیپیدی پوست
- کمتر مستعد حملات میکروبی است
- از آن در ساخت محصولات همچون: لوسیون‌ها، ضد افتاب‌ها، کرم‌های سرد، محصولات آرایشی استفاده می‌شود.
- برخی از انواع آن شامل: گلیسریل کاپرات، کوپلیمر متوکسی، روغن کرچک هیدروژنه می‌شود.
امولسیفایرها روغن در آب o/W
در این نوع از امولسیون، آب روغن را احاطه کرده است؛ این نوع از امولسیفایر را می‌توان در ساخت کرم و لوسیون‌های مرطوب‌کننده‌ای که چربی کمتری دارند مشاهده کنید. زمانی که این محصولات جذب پوست می‌شوند، روغن باقی مانده بسیار کم است. از مزیت‌های این نوع از امولسیفایرها می توان به مواردی مانند:
- قابلیت پخش خوب روی پوست
- مقرون به صرفه بودن
- تولید راحت
- پایداری در دمای کمتر از صفر درجه
- اثر خنک کننده بر روی پوست
- استفاده در محصولات بهداشتی مانند شیرهای پاک‌کننده، مواد حالت‌دهنده مو، کرم‌های اصلاح ، لوسیون‌های مرطوب کننده، امولسیون‌های قابل پخش
- چند نمونه از آن شامل: Emulsynt, Hallstrom, Hallstr GMSSE
امولسیفایر سیلیکونی در لوازم آرایشی
امولسیفایرهای مبتنی بر سیلیکون، معمولا در دمای اتاق به شکل مایع هستند و دارای دو ساختار کلی می‌باشند. اولین مورد، یک پلی اترسیلیکونی چنگکی است که در آن بخش‌های پلی‌اتری به ستون سیلیکونی متصل می‌شوند. این ساختار باعث سازگاری بیشتر محصول با روغن‌های آلی می‌شود.
نوع دوم امولسیفایرها، پلی‌اتر درون ستون فقرات قرار گرفته است. این محصول میل ترکیبی به سیلیکون و روغن‌های ارگانیک را افزایش می‌دهد و باعث خاصیت انعطاف‌پذیری آن می‌شود. امولسیفایرهای سیلیکونی در o/wعمر طولانی‌تری دارد و در برابر شست‌وشو مقاوم هستند. امولسیفایرهای سیلیکونی تقریبا در تمام محصولات آرایشی و مراقبت از پوست کاربرد دارد.
امولسیفایرهای طبیعی در لوازم آرایشی
امولسیفایرهای طبیعی همانطور که از نام‌شان پیداست، از یک منبع طبیعی هستند که از زمان ورودشان به صنعت آرایشی و بهداشتی، با استقبال چشمگیری روبه‌رو بوده‌اند. مشکلی که امولسیفایرهای طبیعی در لوازم آرایشی دارند، قرار گرفتن در معرض حمله میکروبی است. باتوجه به این مشکل، در فرمولاسیون آن نیاز به یک ماده نگهدارنده دارند.
شاید امولسیفایرهای طبیعی در صورت نبود مواد نگهدارنده دارای مزیت بیشتری باشند اما، ممکن است در صورت نبود این مواد، عواقب جدی بر روی پوست فرد برجای بگذارند. امولسیفایرهای طبیعی در لوازم آرایشی و بهداشتی، که از مواد طبیعی به طور خالص منشا می‌گیرند، می‌توانند آلرژن‌‌های بالقوه را در بعضی از افراد به وجود بیاورند. لانولین، موم زنبور عسل و لیسیتین سه نوع طبیعی از این محصول هستند.
لانولین
موم زرد رنگی است که از چربی پشم گوسفند گرفته می شود.لانولین یک امولسیفایر طبیعی است که جهت پیوند آب و روغن استفاده می‌شود. معمولا لانولین به کرم‌های مراقبت از پوست افزوده می‌شود.
لسیتین
یک امولسیفایر طبیعی است که به تنهایی یا در ترکیب با سایر امولسیفایرها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسته به میزان مورد استفاده شده از این امولسیفایر در لوسیون‌ها، قوام آن تغییر می‌کند. به دلیل ویژگی‌های نرم‌کنندگی و مرطوب‌کنندگی این ماده، معمولا در فرمولاسیون‌های مراقبت از پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد.
موم زنبورعسل
امولسیفایر طبیعی دیگر، موم زنبور عسل است که در رژلب، پماد، بالم لب و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دلیل اهمیت پایداری امولسیون چیست؟
امولسیون‌ها، سیستم‌های چند فازی پراکنده‌ای هستند که حداقل از دو مایع تقریبا غیرقابل امتزاج ساخته می‌شوند. امولسیون‌های چندگانه دارای سیستم ساده برخلاف نوع پیچیده فقط از دو فاز تشکیل شده‌اند. در امولسیون‌های پیچیده باید به فرآیند‌های ازهم پاشیدگی و بی ثابتی توجه بیشتری شود. از امولسیون‌های پیچیده در لوازم آرایشی و بهداشتی یا مراقبت شخصی استفاده می‌کنند؛ مانند:
- عطرهای آئروسل با انتشار پایدار
- مرطوب کننده‌های طولانی مدت پوست
- فرمولاسیون‌های مراقبت شخصی مثل عطرها
پس تضمین پایداری طولانی مدت امولسیون‌های آرایشی بسیار ضروری است. البته این کار احتمالا سخت و هزینه‌بر باشد؛ همچنین، چون دلایل زیادی وجود دارد که باعث بی‌ثباتی می‌شوند، پس احتمالا زمان زیادی صرف یافتن راه‌حل مناسب سپری خواهد شد.
آیا سورفکتانت همان امولسیفایرها هستند؟
گاهی امولسیفایرهای موجود در محصول‌های مراقبت از پوست، برای بعضی افراد مفید واقع نمی شوند؛ دلیل آن این است که امولسیفایرها همانند سورفکتانت‌ها عمل می‌کنند. از نظر شیمیایی، سورفکتانت‌ها نیز دارای یک انتهای محلول در آب و یک انتهای محلول در روغن هستند که باعث ایحاد امولسیون می‌شود.
امولسیفایرها معمولا در محصولات مراقبت از پوست مثل لوسیون‌ها، کرم‌ها و مرطوب‌کننده‌ها کاربرد دارند. از طرفی سورفکتانت‌ها در محصولاتی مثل شامپوها، پاک‌کننده‌های صورت استفاده می‌شوند. به دلیل اینکه افراد با مواد شوینده سر و کار بیشتری دارند، سورفکتانت‌ها را از امولسیفایرها بهتر می‌شناسند. درواقع سورفکتانت‌ها به جذب آب به پوست و جذب الودگی‌های روغنی کمک می‌کنند و پوست را پاکیزه می‌شود. به طور کلی، امولسیفایرها و سورفکتانت‌ها تقریبا عملکرد یکسانی دارند.
آیا امولسیفایرها برای پوست می‌توانند مضر باشند؟
امولسیفایر و سورفکتانت‌ها به طور خوبی توسط بسیاری از ما تحمل می شوند اما، در برخی موارد افرادی که دارای پوستی حساس، مستعد زخم و آکنه دار هستند، ممکن است دردسرساز شود. درواقع در این افراد، باعث التهاب و تحریک پوستی می‌شوند. به این شکل که مواردی مانند پسوریازیس و آکنه را بدتر می‌کنند. علت این مشکل، چسبیدن مواد و آب به پوست است که باعث از بین رفتن مانع ظریف پوست می‌شود.
زمانی که پوست در معرض چربی و آب قرار بگیرد، می تواند لیپیدهای محافظ پوست را بشوید، درصورتی که این مانع طبیعی قبلا از بین رفته باشد مانند مواردی مثل پسوریازیس، قرمزی، سوزش، خارش و گرما در پوست بروز می‌کند.
سخن پایانی
بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی ما تحت تأثی امولسیون به وجود می‌آیند؛ این فرآیند با حضور مواد به نام امولسیفایرها ایجاد می‌شوند. امولسیفایرها به دلیل دو انتهای محلول در آب و روغن، باعث مخلوط کردن دو ماده غیرقابل مخلوط می‌شود. باتوجه به این ویژگی، محصولات نرم‌کننده، مرطوب کننده و مراقبتی زیادی ساخته شده است که افراد طبق نیاز خود می‌توانند از آن استفاده کنند.
