اصلاح کننده ضربه پی وی سی
پی وی سی سخت یا UPVC بدون استفاده از مواد اصلاح کننده ضربه دارای مقاومت ضربه پایینی است و شکنندگی بالایی دارد، اضافه کردن فیلرهای معدنی نیز این میزان شکنندگی را افزایش میدهد برای اصلاح این مشکل از مواد چقرمه کننده ای به نام اصلاح کننده ضربه یا Impact Modifiers استفاده میشود. به طور کلی برای تولید محصولاتی چون لوله- پروفیل- ورق سخت- فیلم سخت- دیوارپوش و... استفاده از اصلاح کننده ضربه ضروری میباشد.
اصلاح کننده ضربه پی وی سی چیست؟
از نظر ترکیب سازنده این مواد اکثر از یک لاستیک یا پلاستیکی با خواص ضربه پذیری بالا تشکیل شده اند. این مواد باید با پی وی سی سازگاری خوبی داشته باشند و به خوبی در پی وی سی پخش شوند. سازوکار عملکرد مواد اصلاح کننده ضربه به گونه است که با جذب انرژی حاصل از ضربه و تبدیل آن به انرژی کوچکتر از انتشار ترک جلوگیری میکنند. در نتیجه هر چقدر سازگاری پلیمر با پی وی سی بالاتر بوده و پخش بهتری داشته باشد اثر اصلاح کننده ضربه نیز بهبود مییابد. مواد اصلاح کننده بر اساس ماهیت شیمیایی علاوه بر اصلاح خواص ضربه میتوانند بر پارامترهای زیر اثر گذار باشند.
-اثر بر روی شفافیت محصول
-اثر بر روی پایداری حرارتی
-مقاومت آب و هوایی و مقاومت در برابر UV
-میزان انعظاف پذیری
به طور کلی اصلاح کنندههای متداول در صنعت پی وی سی به شرح ذیل میباشد.
1-اصلاح کننده CPE یا پلی اتیلن کلرینه شده
اصلاح کننده ضربه CPE یا پلی اتیلن کلرینه شده در واقع پلی اتیلن با 25 تا 40 درصد کلر میباشد. این اصلاح کننده به علت خواص خوب و قیمت پایین به عنوان اصلاح کننده پر مصرف در صنایع پی وی سی مطرح است. اصلاح کننده CPE در اغب محصولات به جز محصولاتی که در خارج از ساختمان استفاده شده و نیاز به مقاومت آب و هوایی داشته و همچنین در محصولات شفاف در سایر کاربردها از جمله لوله، ورق، دیوارپوش، فیلم و... کاربرد دارد. اصلاح کننده ضربه پی وی سی عمدتا توسط تولیدکنندگان چینی در بازار ایران عرضه شده و دارای دو گرید اصلی CPE135A و CPE-S میباشد. تحقیقات اخیر نشان داده است که اصلاح کننده CPE امکان استفاده به عنوان عوامل سازگارکننده را نیز دارد. از جمله تولیدکنندگان مطرح اصلاح کننده CPE135A برند RIKE میباشد. محدوده قیمتی اصلاح کننده ضربه CPE در حدود 1 دلار میباشد.
2-اصلاح کننده آکریلیک
اصلاح کننده آکریلیک از متداول ترین انواع اصلاح کننده میباشد. این نوع اصلاح کنندهها از نوع هست-پوسته (Core-shell Impact Modifiers) بوده که هسته آن از جنس لاستیک بوتیل اکریلات و پوسته آنها از جنس پلاستیک PMMA میباشد. ساختار هسته-پوسته به این اصلاح کنندها، امکان پخش بهتری در ماتریکس پلیمری را داد و در نتیجه عمکلرد آنها نیز بهبود خواهد یافت. از جمله خواص مهم اصلاح کننده آکریلیک، پایداری نور، پایدار حرارتی، رنگ و براقیت خوب میباشد که سبب شده برای استفاده در محصولاتی که در خارج از ساختمان استفاده میشوند، مطلوب باشد. مهم ترین کاربرد این نوع اصلاح کنندهها در پروفیل در و پنجره UPVC ، لوله پی وی سی و ... میباشند. تولیدکنندگان مطرح اصلاح کننده آکریلیک در جهان برند LG، برند ARKEMA و برند DOW میباشند. محدوده قیمت این نوع اصلاح کنندهها در حدود 2.5 دلار میباشد.
3-اصلاح کننده MBS
اصلاح کننده ضربه MBS از نوع اصلاحکننده ضربه هسته-پوسته بوده و در پلیمرهای مختلفی از جمله پلی کربنات، پلی استر و پی وی سی کاربرد دارد. هسته این اصلاح کننده از جنس لاستیک بوتادی ان و پوسته آن از جنس پلاستیک PMMA میباشد. دمای انتقال شیشه پایین بوتادی ان (منفی 80 درجه سانتی گراد) سبب شده تا اصلاح کننده MBS برای کاربردهای مورد استفاده در دما پایین مناسب باشد. از جمله خواص اصلاح کننده MBS شفافیت و رنگ خوب و سازگاری با پلاستیکهای مهندسی میباشد. از جمله کاربردهای مهم این اصلاح کننده ضربه استفاده در فیلم و ورق شفاف پی وی سی، پلی کربنات بازیافتی، آلیاژ PC/ABS و پلی استرهایی چون PBT و PET میباشد. برندهای ARKEMA و برند LG از تولید کنندگان مطرح اصلاح کننده MBS هستند. این اصلاح کنندهها در محدوده قیمت اصلاح کننده آکریلیک هستند.
4-سایر اصلاح کنندههای ضربه پی وی سی
اصلاح کننده پلی اتیلن کلرینه شده (CPE)، اصلاح کننده MBS و اصلاح کننده آکریلیک از متداول ترین اصلاح کنندهها در بازار هستند. با این حال برخی مواد دیگر از جمله اصلاح کننده NBR، اصلاح کننده EVA ، اصلاح کننده بر پایه ترموپلاستیک الاستومر( (TPE و اصلاح کننده ABS نیز برای کاربردهای خاص مورد استفاده قرار میگیرند.
اصلاح کننده NBR از نوع لاستیک اکریلونیتریل بوتادی ان است. این ماده مقاومت عالی در برابر مواد نفتی و سوختی دارد و سازگاری خوبی از خود با پی وی سی نشان میدهد. عمده کاربرد این اصلاح کننده در تولید شلنگ و واشرهای پی وی سی با کاربردهای خاص میباشد. از مطرح ترین تولیدکنندگان NBR برای پی وی سی، برند LG میباشد. اصلاح کننده EVA از نوع اتیلن وینیل استات بوده و خواص آن بسیار به درصد اتیلن استات آن بستگی دارد. کاربرد اصلاح کننده EVA محدود تر بوده و در برخی موارد خاص از جمله تولید ورقهای تخصصی پی وی سی کاربرد دارد.
در سالهای گذشته تحقیقات گسترده ای بر روی مواد مختلف با خواص چقمره کننده ( مقاوم کننده ضربه انجام شده است) این تحقیقات نشان داده است که برخی گریدهای کربنات کلسیم رسوبی، برخی مواد نانو ذره ( از جمله نانو ذره (clayو همچنین استفاده از برخی پلیمرهای بازیافتی از جمله پلیمر PVB میتواند سبب بهبود مقاومت ضربه در پلیمرها شود.