روان کننده پی وی سی
بعد از پایدارکننده حرارتی، روان کنندهها از مهم ترین افزودنی پی وی سی و پلیمری هستند. روان کننده به طور کلی به ماده ای گفته میشود که سبب کاهش اصطکاک بین ذرات پلیمر و یا کاهش اصطکاک بین ذرات پلیمر با فلز شود. این مواد علاوه بر عملکرد به عنوان یک روان کننده در کاربردهای دیگری همچون تولید استابلایزر، پوشش دهی فیلر و... نیز استفاده میشوند. روان کنند نقش مهم در فرآیند پی وی سی و بخصوص پی وی سی سخت دارد. در پی وی سی سخت از جمله اتصالا- فیلم و ورق انتخاب صحیح روان کننده نقش مهمی در کنترل رئولوژی پی وی سی و در نتیجه راحت تر شدن فرآیند دارد. این مواد امکان تولید محصولات با Kvalue بالاتر را ممکن میکند. روان کنندهها در صنعت پی وی سی نرم و به طور ویژه کلندرینگ فیلم باعث قالبگیری راحت تر و کنترل راحت تر ضخامت میشوند.
انواع روان کننده پی وی سی
روان کننده پی وی سی را میتوان به دو گروه اصلی روان کننده داخلی و خارجی تقسیم بندی کرد. روان کننده خارجی موادی هستند که قطبیت کمی داشته و در واقع سازگاری کمتری با پی وی سی دارند. این مواد سبب کاهش اصطکاک بین ذرات پی وی سی و سطح داغ فلز میشوند. در اثر این موضوع چسبندگی پلیمر به سطح داغ فلز کاهش یافته و قالبگیری آن بهتر میشود. از جمله روان کننده خارجی پی وی سی اسید استئاریک و پلی اتیلن وکس میباشد. روان کننده داخلی با کاهش اصطکاک بین ذرات پلیمری و باعث کاهش ویسکوزیته مذاب میشوند این مواد خواص رئولوژیک PVC را بهبود داده و به پخش بهتر پیگمنت و فیلر در پی وی سی کمک میکنند. از جمله روان کنندههای داخلی میتوان استئارات کلسیم و روان کننده استری میباشند. همچنین خواص روان کننده داخلی و خارجی در برخی مواد از جمله استراسید چرب به طور همزمان وجود دارد. در واقع این مواد هم خاصیت روان کنندگی داخلی و هم خاصیت روان کنندگی خارجی را دارا میباشند.
اثر نرم کننده و کمک فرآیندها در خاصیت روان کنندگی
نرم کنندهها عمدتا ترکیبات استری بوده و در نتیجه به علت قطبیت خوب سازگاری بالایی با پی وی سی دارند این مواد به همین علت به عنوان روان کننده داخلی نیز عمل میکنند. در مورد کمک فرآیندهای وزن مولکولی پایین نیز مکانیسم بین مواد کمک فرآیند و ذرات پلیمری سبب شده تا این مواد به عنوان یک روان کننده داخلی عمل کنند. نرم کنندههای پی وی سی از جمله روغن dop از جمله ترکیبات استری هستند. این مواد سبب افزایش خواص روان کنندگی داخلی میشود. به همین علت است که پی وی سی نرم ( به جز موارد خاص) نیازی به نرم کننده داخلی ندارد.
اثر هم افزایی روان کنندهها در پایداری حرارتی پی وی سی
برخی روان کنندهها از جمله استئارات کلسیم و اسید استئاریک در کنار استابلایزر اثر هم افزایی دارند به این معنی که به پایداری حرارتی پی وی سی کمک کرده و سبب افزایش آن میشوند. در واقع با استفاده از روان کننده صحیح در کنار استابلایزر میتوان باعث افزایش عملکرد پایدارکننده حرارتی شد. همچنین در برخی موارد نیز روان کننده، سازگاری مناسبی با پایدارکننده ندارد به طور مثال در مورد استابلایزر قلع توصیه میشود، بجای روان کننده اسید استئاریک از روان کننده بر پایه وکس پلی اتیلن اکسید شده و روان کننده استری استفاده شود.
برندهای تولید کننده روان کننده در جهان
برندهایی چون Baerlocher- برند FACI - برند EMERY- برند KLK- برند Artek، برندHoneywell و برند Reagens از جمله تولیدکنندگان مطرح در تولید روان کننده pvc هستند. از مهم ترین ترکیبات ارائه شده توسط این برندها میتوان به پارافین، وکس پلی اتیلن، پلی اتیلن وکس اکسید شده، اسید استئاریک، کلسیم استئارات، روی استئارات، ترکیبات اسید چرب استری، ترکیبات آمید چرب و موارد مشابه دیگر اشاره کرد.
کاربرد روان کننده در سایر پلیمرها
استفاده از روان کننده محدود به صنعت پی وی سی نمیشود این مواد در سایر پلیمرها بخصوص در تهیه انواع گرانول و مسرتبچ مورد استفاده قرار میگیرند. به طور مثال از انواع وکس جهت بهبود پراکندگی پیگمنت و افزودنی در تولید مستربچ استفاده میشود.