-
فیلترها
-
مواد اولیه پلیمر و پلاستیک
پس از انقلاب صنعتی (1760 تا 1840)، نیاز به تولید مواد اولیه برای صنایع مختلف افزایش یافت، صنعت خودروسازی، فضا نوردی، هواپیمایی، حمل و نقل، کشاورزی، آموزش و به طور کلی تمام صنایع نیاز به قطعات مختلفی برای کاربردهای متنوع داشتند. این نیاز سبب شد تا دانشمندان آن زمان به سراغ توسعه مواد سنتز شده پلیمری بروند. این مواد با تلاش‌های گروهی از دانشمندان و شاخص ترین آنها لئو باکلند (Leo Baekeland) منجر به اختراع مواد جدید به نام پلاستیک شد. پلاستیک در سال 1907 به طور رسمی وارد بازار شد و به علت ارزان بودن، خواص مکانیکی خوب، تنوع بالا، فرآیند پذیری راحت به سرعت محبوب شد. ودر طول جنگ جهانی دوم (1939 تا 1945) به علت نیاز به جایگزین شدن سریع قطعات تخریب شده انواع مختلفی از این ماده تولید و صنعت پلیمر به شدت گسترش یافت و این موضوع سبب شدت تا محصولاتی که تا آن زمان از چوب، فلز و شیشه ساخته می‌شد، با این ماده جایگزین شد. امرزه بسیاری از محصولاتی که به طور روزمره با آن سرو کار داریم از جمله لوازم ورزشی، لوازم تحریر، ظروف آشپزخانه، لوازم باغبانی، لوازم برقی خانگی، قطعات خودرو، لوازم دکوری ساختمان، لوله و اتصالات در آبیاری کشاوری و انتقال مواد، بسته بندی انواع غذا و دارو، پوشاک و بسیاری از دیگر از محصولات با کمک پلاستیک‌های مختلف که شاخص ترین آنها پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پی وی سی، پلی کربنات، پلی آمید، ای بی اس، پلی متیل متاکریلات، پلی استارین، پلی یورتان و... هستند، ساخته می‌شوند.
انواع پلاستیک
از سال 1950 تا 2017 در حدود 5 میلیارد تن پلاستیک تولید شده است. تخمین زده شده مصرف انواع پلیمر به زودی به مرز یک میلیارد تن در سال برسد که نشان دهنده روند رشد سریع این ماده نسبتا جدید می‌باشد. بیشتر پلاستیک‌های مصرفی (درحدود30 درصد) برای تولید انواع کیسه، بسته بندی، لوله و اتصالات مصرف می‌شود. مشکلاتی که زباله‌های مربوط به کیسه و بسته بندی پلاستیکی ایجاد کرده است، سبب شده تا در ده سال اخیر تلاش‌هایی برای جایگزین کردن این مواد با پلاستیک‌های زیست تخریب پذیر شود. انواع پلاستیک را می‌توان به سه گروه پلاستیک عمومی، پلاستیک مهندسی و پلاستیک‌های تخصصی تقسیم بندی کرد.
پلاستیک‌های عمومی یا مصرفی (Commodity plastics)
پلاستیک‌های عمومی در حدود 70 درصد از کل محصولات پلیمر تولید شده در جهان را شامل می‌شوند. این پلاستیک‌ها به شش گروه اصلی پلی اتیلن سنگین، پلی اتیلن سبک، پلی پروپیلن، پی وی سی، پلی استایرن، پلی اتیلن ترفتالات و پلی استایرن تقسیم بندی می‌شوند. عمده محصولات تولید شده از این پلاستیک‌ها انواع ظروف، فیلم بسته بندی، لوله و اتصالات، پروفیل، سیم و کابل، لوازم ورزشی و پزشکی می‌باشد. اغلب پلاستیک‌های مصرفی در ایران تولید می‌شوند. از جمله تولید کنندگان مواد اولیه پلاستیک پتروشیمی آبادان، پتروشیمی اروند، پتروشیمی بندر امام، پتروشیمی غدیر، پتروشیمی جم، پتروشیمی مارون، پتروشیمی آریا ساسول، پتروشیمی امیر کبیر،پتروشیمی تبریز، پتروشیمی کرمانشاه و... می‌باشند.
پلاستیک مهندسی (Engineering plastics)
این پلاستیک‌ها خواص مکانیکی و مهندسی بهتری دارند و گران تر هستند. از پلیمرهای مهندسی اغلب محصولات با دوام و عمر طولانی مدت ساخته می‌شوند. از جمله قطعات خودرو، لوازم خانگی، قطعات الکترونیک محصولاتی هستند. که از پلیمرهای مهندسی همچون پلی کربنات، ای بی اس، پلی استایرن مقاوم ضربه، پلی متیل متاکریلات، سیلیکون و ... جهت تولید آنها استفاده می‌شود. پلیمرهای مهندسی به عنوان افزودنی برای بهبود خواص پلاستیک عمومی نیز استفاده می‌شوند. اغلب مواد اولیه پلاستیک‌های مهندسی در ایران وارداتی هستند.
پلیمرهای تخصصی (High-performance plastics)
پلیمرهای تخصصی همانطور که از نام آنها مشخص است برای یک محصول خاص توسعه داده شده اند. این پلیمرها اغلب برای تحمل شرایط بسیار سخت از جمله دما، فشار بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. رویکرد توسعه پلیمرهای تخصصی بیشتر به منظور جایگزین شدنی با فلزات بوده است. از جمله می‌توان به کولار (Kevlar) برای تولید جلیقه ضد گلوله، پلیمر PEEK برای ایمپلنت‌های پزشکی، پلیمر تفلون (PTFE) برای تولید ظروف نچسب و ... اشاره کرد.
تقسیم بندی پلیمرهای آمورف وکریستالی
