آنتی اکسیدان 1010
بسیاری از پلیمرها در اثر گرما، نور و یا باقی مانده کاتالیست تخریب میشوند، اکسید شدن یک پلیمر با افت خواص مکانیکی همچون کاهش الانگیشن، استحکام کششی و استحکام ضربه همراه بود و همچنین سبب افت خواص رئولوژی آن میشود. آنتی اکسیدان اولیه یکی از مهم ترین افزودنیهای پلیمری است که از تخریب حرارتی پلیمر جلوگیری میکند. آنتی اکسیدان OMNISTAB® AN 1010 یک آنتی اکسیدان فنولی با فرمول شیمیایی Tetrakis [methylene-3-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxyphenyl-propionate)] methane میباشد. این آنتی اکسیدان دارای نقطه ذوبی در محدوده 110 تا 125 درجه سانتی گراد بوده و به صورت پودری میباشد. آنتی اکسیدان OMNISTAB® AN 1010 به طور گسترده ای در تولید پی وی سی، پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پلی استایرن، پلاستیک ABS، پلی کربنات، پلی اتیلن ترفتالات و ...کاربرد دارد. آنتی اکسیدان 168 در دوز مصرف 0.1 تا 0.5 درصد با توجه به نوع محصول در فرمولاسیون استفاده میشود.
ویژگی مهم آنتی اکسیدان 1010
مقاومت در برابر استخراج و مهاجرت
سازگاری خوب با طیف وسیعی از پلیمرها و مواد مختلف
بدون رنگ
ایجاد هم افزایی با طیف وسیعی از مواد آنتی اکسیدان
مهم ترین کاربردهای آنتی اکسیدان 1010
کاربرد آنتی اکسیدان 1010 در صنعت پلیمر در تولید قطعات الکتریکی از PET/PBT، تولید قطعات الکتریکی از POM، تولید سیم و کابل پلی اتیلن و TPU، تولید فیلم و ورق از جنس EVA و پلی پروپیلن، انواع لوله پلی اتیلن، پی وی سی و لوله PEX، انواع پوشش پی وی سی و بسیاری کاربردهای دیگر میباشد. همچنین این ماده در صنعت پوشش، از جمله پوشش وینیل، پلی یورتان و آکریلیک کاربرد داشته و در صنعت چسب، در تولید چسب هات-ملت از نوع وینیل، الاستومر و پلی استر و چسب UV نوع الاستومری کاربرد دارد.
مهم ترین آنتی اکسیدانهای اولیه آنتی اکسیدان 1010، آنتی اکسیدان 1076 و آنتی اکسیدان 1098 هستند. در فرمولاسیون پلیمری این مواد عمدتا همراه با یک یا دو نوع آنتی اکسیدان ثانویه به منظور افزایش توان ضد اکسایشی و همچنین بالا بردن خواص ضد اکسایش بلند مدن استفاده میشوند. آنتی اکسیدان ثانویه 168 از مهم ترکیبات کمکی آنتی اکسیدان است که در کنار آنتی اکسیدان اولیه مورد استفاده قرار میگیرد.
به عنوان مثال فرمولاسیون یک قطعه از جنس پلی پروپیلن با ضخامت 1 میلی متر در جدول زیر نشان داده شده است.
نوع ماده |
دوز مصرف |
پلی پروپیلن |
99.2 |
کلسیم استئارات |
0.1 |
آنتی اکسیدان 1010 |
0.2 |
آنتی اکسیدان 168 |
0.1 |
آنتی اکسیدان بر پایه تایواستر |
0.4 |
ساختار شیمیایی و مکانیسم عملکرد آنتی اکسیدان 1010
ترکیبات آمینی و فنولی مهم ترین آنتی اکسیدانهای اولیه هستند. ( ترکیبات آمینی بیشتر در لاستیک و پلی یورتان کاربرد دارند.) مکانیسم عملکرد این ترکیبات بر پایه جذب رادیکال آزاد و غیر فعال سازی آن میباشد. در واقع در اثر گرما، نور و یا باقی مانده کاتالیست در پلیمر، رادیکال آزاد ایجاد میشود. رادیکال آزاد بسیار فعال بوده و سبب تخریب زنجیره پلیمری و ایجاد واکنشهای ناخواسته میشود. آنتی اکسیدانها اولیه همچون آنتی اکسیدان 1010 توانایی بالایی در پایداری رادیکال آزاد دارند. این مواد به رادیکال پروکسی هیدروژن داده و خود به رادیکال تبدیل میشوند اما ساختار فنولیک به علت داشتن گروهها الکترون دهنده در اطراف خود قادر است که به راحتی رادیکال آزاد را پایدارکند و از گسترش واکنش اکسید شدن توسط رادیکال جلوگیری کند. در واقع این مواد قدرت رادیکال را آنقدر کمک کرده که دیگر توانایی اکسید کردن را ندارد.
برندهای تولید کننده آنتی اکسیدان 1010
در حدود 25 کمپانی در سراسر دنیا آنتی اکسیدان 1010 را ارائه میدهند که معروف ترین آنها برند BASF با گرید Irganox® میباشند. سایر برندها با الگو گرفتن از گرید Irganox® 1010 اقدام به تولید آنتی اکسیدان 1010 نموده اند. از جمله سایر نامهای تجاری که گرید آنتی اکسیدان 1010 را نیز ارائه میدهند، NORANTOX®،OMNISTAB AN، SUNOX® ، SONGNOX® و...میباشند.