مواد اولیه آرایشی و بهداشتی

مواد اولیه بهداشتی بخش مهمی از صنایع شیمیایی را شامل می‌شود. این مواد اولیه ارتباط تنگاتنگی با زندگی روزمره ما دارد و دانش و اطلاعات در مورد این مواد نه فقط از نظر صنعتی بلکه برای عموم جامعه نیز مهم است. این موضوع سبب شده تا بسیاری از برندهای صاحب نام دنیا از جمله برند LG CHEM  و برند EMERY  تمرکز ویژه ای بر روی تولید مواد اولیه و محصولات بهداشتی داشته باشند. به طور کلی مواد اولیه بهداشتی در تولید انواع صابون، ژل شستشو، شامپو، لوسیون، کرم ضد آفتاب، کرم مرطوب کننده و موارد مشابه دیگر کاربرد دارد. مهم ترین مواد اولیه بهداشتی مورد استفاده در صنایع مختلف به شرح ذیل است.

1-اسیدها از جمله سیتریک اسید

سیتریک اسید یا جوهر لیمو یک اسید آلی به سه گروه کربوکسیلیک است. این ماده به فراوانی در مرکبات یافت می‌شود. سیتریک اسید کاربردهای متنوعی در صنعت غذا، تولید نوشیدنی، صنعت پلیمر و صنایع آرایشی و بهداشتی دارد. از سیتریک اسید در صنایع بهداشتی و آرایشی به منظور افزایش ماندگاری محصول، تنظیم p H  و موارد مشابه دیگری استفاده از مقادیر مشخص از اسید سیتریک خواص لایه برداری پوست را نیز از خود نشان داده و به عنوان جوان ساز پوست عمل می‌کند. اسید سیتریک به عنوان عامل کیلیک کننده (chelating agent) عمل کرده و سبب پایداری فرمولاسیون آرایشی و بهداشتی می‌شود. سیتریک اسید یک آلفا هیدروکسی کربوکسیلیک اسید است که به طور گسترده ای در تولید شامپو، کرم، ژل و محصولات مراقبت پوستی کاربرد دارد.

2-ترکیبات بازی از جمله سدیم بی کربنات

سدیم بی کربنات با ای نامبر E500  یکی از محصولات متداول در صنایع غذایی و تهیه نان و شیرینی می‌باشد. بی کربنات سدیم یا همان جوش شیرین در اثر حرارت یا واکنش با اسید گاز ایجاد کرده و از آن برای تهیه بیکینگ پودر استفاده می‌شود. ایجاد گاز در اثر حرارت سبب شده تا از سدیم بی  کربنات به عنوان یک عامل فوم زا یا پف کننده در صنایع پلیمری نیز جهت تولید انواع فوم پلیمری استفاده شود. سدیم بی کربنات در صنایع آرایشی و بهداشتی نیز کاربرد زیادی دارد. از این ماده برای تولید انواع شامپو، خمیر دندان، دئودورانت و ... استفاده می‌شود.  این ماده دارای خواصی از جمله لایه برداری، سفید کنندگی، تنظیم p H  و ...می‌باشد. همچنین این ماده دارای خواص ضد میکروبی و ضد آکنه بوده و در مواردی برای درمان بیماری پوستی نیز استفاده شده است.

3-پلیمرهای بر پایه سیلیکون

Polydimethylsiloxane یا دایمتیکون  از جمله پلیمرهای سیلیکونی معروفی است که برای ایجاد بافت صاف در تولید محصولات بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور کلی انواع دی متیکون، تری متیکون، وینیل متیکون و انواع پلیمرهای سیلیکونی در محصولات مراقبت پوست و مو مورد استفاده قرار می‌گیرند.

4-ترکیبات ضد میکروبی

این ترکیبات از رشد و گسترش میکروب و قارچ در محصولات بهداشتی جلوگیری می‌کنند. این مواد گستره متنوعی داشته، به طور مثال ار ترکیباتی چون بنزوئیک اسید، سدیم بنزوآت، پتاسیم سوربات و موارد بسیار دیگر برای ایجاد یک سیستم نگهدارنده و ضد میکروب استفاده می‌شود.

5-پارافین

پارافین مایع در واقع ماده هیدروکربنی حاصل شده از مشتقات نفتی است. پارافین مایع، روغنی شفاف با نقطه اشتعال (flash points) در محدوده 100 تا 180 درجه سانتی گراد می‌باشد. روغن پارافین با نام مینرال اویل (mineral oil) نیز شناخته می‌شود. این روغن در سه گرید صنعتی، بهداشتی و دارویی تولید می‌شود. پارافین مایع بهداشتی در واقع نوعی از روغن پارافین است که خالص سازی و تصفیه شده و مواد آروماتیک، سولفور و ترکیبات نیتروژن دار مضر از آن خارج شده است. این ترکیب در صنایع آرایشی و بهداشتی برای تولید انواع لوسیون، رژ لب، روغن بچه، محصولات مراقبت پوست، محصولات مراقبت مو و موارد بسیار دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. پارافین بهداشتی اگر به خوبی تصفیه شد باشد برای بدن انسان ضرری ندارد و امکان استفاده آن در طیف وسیعی از محصولات بهداشتی ممکن این می‌شود. پارافین مایع خواص مختلفی از جمله مرطوب کنندگی و آب رسانی، کاهش خشکی پوست، افزایش براقیت پوست و مو، کمک به پخش مواد مغذی و ویتامین در سطح پوست و... می‌شود.

6-گلیسیرین

گلیسیرین (Glycerol یا ) Glycerin یک الکل سه عاملی یا تری ال است که به صورت مایع ویکسوز بی رنگ بوده و طمع شیرینی دارد. این ماده به صورت گسترده ای در کاربردهای بهداشتی، دارویی و پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. گلیسیرین از منابع حیوانی و گیاهی قابل تهیه است. در واقع از هیدرولیز ترگلیسیرید موجود در روغن و چربی‌ها، گلیسیرین و استر اسید چرب حاصل می‌شود. یکی از کاربردهای مهم گلیسیرین که در 50 سال گذشته مورد توجه بوده است، استفاده از این ماده در صنایع آرایشی و مراقبت پوست است. گلیسیرین سبب حفظ رطوبت پوست شده و در واقع به عنوان یک مرطوب کننده عمل کرده و از خشکی پوست جلوگیری می‌کند. همچنین این ماده سبب افزایش سلامت سلول پوستی شده و از آسیب ناشی از مواد شوینده به پوست جلوگیری کرد و در برخی موارد برای خارش پوست نیز مفید است. از جمله تولید کنندگان مطرح این ماده برند KLK  و Croda  می‌باشند.

7-ویتامین E

ویتامین   E از دسته ویتامین‌های حلال در چربی است. این ویتامین به عنوان آنتی اکسیدان عمل کرده و با جذب رادیکال‌های آزاد سبب افزایش ایمنی بدن و جلوگیری از لخته شدن خون در رگ‌ها می‌شود.  به طور کلی ویتامین‌‌های آنتی اکسیدان از حدود سال 1980 توجه زیادی را به خود جلب کردند چرا که تحقیقات گسترده ای نشان داد که این مواد قابلیت بالایی در جذب رادیکال آزاد داشته و در نتیجه از انسداد شریان‌ها، سرطان و بسیاری از بیماری ها جلوگیری می‌کنند. قرار گرفتن در معرض هوای ناسالم، دو قلیان و سیگار، مواد شیمیایی  و موارد بسیاری دیگر سبب شده تا رادیکال آزاد در بافت‌های مختلف بدن ایجاد شود. این رادیکال آزاد سبب پیری زود رس، چروک شدن پوست و در موارد شدید تر سرطان می‌شود. در این موارد استفاده از کرم‌ها و محصولات بهداشتی حاوی ویتامین‌ها آنتی اکسیدان از جمله ویتامین‌ E  به کمک بشر آمده و از بروز این مشکلات یا حاد تر شدن آن جلوگیری کند.

8-وکس و اسید چرب

انواع وکس‌های بهداشتی از جمله موم زنبور عسل، اسید استئاریک، شی باتر، کره کاکائو، کره نارگیل و... موارد مشابه در تولید طیف وسیعی از محصولات بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اسید استئاریک یک اسید چرب 18 کربنه اشباع شده است که از منابع مختلف گیاهی و حیوانی قابل تهیه است.  این ماده به صورت پودر سفیدی و وکس مانند بوده و در دو گرید اصلی بهداشتی و صنعتی در بازار موجود می‌باشد.  اسید استئاریک بهداشتی با عدد ای E570 به عنوان روان کننده، امولسیفایر و کمک به حذف نرم کنندگی پوست در انواع محصولات مرقابت پوست و محصولات بهداشتی از جمله انواع صابون، لوسیون، شامپو بدن، کرم اصلاح صورت مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسید استئاریک بهداشتی و مشتقات آن به عنوان پایدارکننده امولسیون، سورفاکتانت و غلیظ کنده مورد استفاده قرار می‌گیرند. اسید استئاریک به طور طبیعی در پیه گاو (beef tallow)، کره کاکائو، شی باتر، روغن ماهی و موارد مشابه دیگر یافت می‌شود.